Fransa’da pazartesi günü Başbakan François Bayrou Meclis’te yapılan güvenoyu oylamasında yetersiz bulundu ve Bayrou ile hükümetini istifaya zorladı.
Cumhurbaşkanı Emmanuel Macron hükümetinin düşmesinin ardından Fransız liderin önünde zorlu seçimler bulunuyor.
Macron’un merkez müttefiki Bayrou, geçen ay beklenmedik bir şekilde oylama çağrısı yapmıştı. Fransa’nın hızla artan borcunu çözmek için maliyet kesinti önlemlerini kabul ettirmek isteyen Bayrou, milletvekillerini zorlamayı amaçladı, ancak girişimi başarısız oldu.
Cumhurbaşkanlığı, Fransa’nın en güçlü siyasi makamı durumunda. Ancak, Ulusal Meclis’e karşı sorumlu olan başbakan ve kabine, bütçe dahil olmak üzere iç politikadan resmi olarak sorumlu.
The New York Times’ın haberine göre Fransa Cumhurbaşkanı’nın önünde 3 seçenek bulunuyor.
İLK SEÇENEK YENİ HÜKÜMET
En hızlı çözüm ve Macron’un tercih ettiği seçenek, yeni bir başbakan atamak ve yeni bir kabine kurmaktır. Macron’un ofisi, pazartesi günkü oylamanın ardından, “önümüzdeki birkaç gün içinde” birini seçeceğini açıkladı.
Ancak asıl soru, yeni hükümetin, cumhurbaşkanının geçen yıl erken parlamento seçimleri ilan etmesinden bu yana düşen iki hükümetten daha iyi bir performans sergileyip sergileyemeyeceği olacaktır.
Hukuki açıdan Macron istediği kişiyi seçebilir. Ancak siyasi açıdan Macron, Ulusal Meclis’in 577 milletvekilinin onayını alabilecek birini seçmelidir. En azından 2026 bütçesini geçirebilecek kadar uzun süreliğine.
Ancak yeni hükümetin sorunu aynı kalacaktır. Parlamentonun alt meclisi, sol partilerden oluşan bir grup, zayıf bir merkez sağ koalisyonu ve milliyetçi, göçmen karşıtı aşırı sağ olmak üzere üç büyük siyasi blok arasında çıkmaza girmiş halde.
Şimdiye kadar Macron, yasal emeklilik yaşını yükseltmek gibi amiral gemisi reformlarını koruyarak hayatta kalabilecek kadar yetenekli olduğuna inandığı merkez sağ politikacıları tercih etti. Savunma Bakanı Sébastien Lecornu gibi yeni başbakan olarak adı geçen bazı isimler de bu kalıba uyuyor.
Ancak Macron sol eğilimli de olabilir. Spekülasyonlar, Sosyalistlerle iyi ilişkileri olan ve yakın zamanda Financial Times’a bütçe uzlaşmasının gerekli olduğunu söyleyen ekonomi bakanı Éric Lombard’a da odaklandı.
PARLAMENTO SEÇİMİ OPSİYONU
Bazı siyasi partiler, Bayrou’nun yerine birini atamanın yeterli olmayacağını söylüyor. Bunun yerine, Macron’dan mümkün olan en kısa sürede parlamento seçimleri yapmasını ve böylece işleyen bir çoğunluk elde etmeyi umuyorlar.
Macron, şimdilik bunu reddetti. Erken seçimlerde koltuk kaybetmesi öngörülen merkez koalisyonu, sandığa geri dönmek istemiyor. Ancak aşırı sağcı Ulusal Birlik Partisi ve aşırı solcu Fransa Direniş Partisi bunu seçim için baskı yapıyor.
IFOP anket enstitüsünün yakın zamanda yaptığı bir araştırmaya göre, Ulusal Birlik Partisi ve müttefikleri erken seçimlerin ilk turunda oyların yaklaşık yüzde 32 ila 33’ünü alırken, sol partiler yüzde 25 ila 26, merkez koalisyonu yüzde 15 ve ana akım muhafazakar parti yüzde 13 oy alacak.
Ancak Fransa’nın iki turlu seçim sisteminde nihai sandalye sonuçlarını tahmin etmek zor ve yeni seçimlerin bu çıkmazı aşıp aşmayacağı belirsizliğini koruyor.
MACRON’UN İSTİFASI
Daha da radikal bir seçenek, Macron’un istifa etmesi ve erken cumhurbaşkanlığı seçimlerinin yapılmasına yol açması olabilir. Bu, Fransa’nın modern Beşinci Cumhuriyeti döneminde sadece bir kez, 1969’da Charles de Gaulle’ün referandumun başarısız olmasının ardından istifa etmesiyle gerçekleşmiştir.
Cumhurbaşkanı Macron’un ikinci dönemi 2027’de sona eriyor ve bir daha aday olma imkanı bulunmuyor.
Fransa Anayasası, başbakanın atanması için bir zaman çerçevesi belirlemiyor. Macron bunu yapana kadar Bayrou ve kabinesi geçici olarak görevlerini sürdürebilir. Ancak Fransız cumhurbaşkanının hızlı hareket etmesi bekleniyor, bu da yeni hükümete kendi bütçe tasarısını hazırlamak için daha fazla zaman kazandıracak.
